พระไตรปิฎก เล่มที่ ๕ พระวินัยปิฎก ๑๗๘-๑๘๐
พระไตรปิฎก เล่มที่ ๕ พระวินัยปิฎก ๑๗๘-๑๘๐ เรื่องพระอาพาธโรคท้องร่วง (พระวินัย) เรื่องพระอาพาธโรคท้องร่วง (พระวินัย) [๑๖๖] ก็โดยสมัยนั้นแล ภิกษุรูปหนึ่งอาพาธเป็นโรคท้องร่วง นอนจมกอง มูตรกองคูถของตนอยู่ ครั้งนั้น พระผู้มีพระภาคมีท่านพระอานนท์เป็นปัจฉาสมณะ เสด็จพระพุทธดำเนินไปตามเสนาสนะ ได้เสด็จเข้าไปทางที่อยู่ของภิกษุรูปนั้น ได้ทอดพระเนตรเห็นภิกษุรูปนั้น นอนจมกองมูตรกองคูถของตนอยู่ ครั้นแล้วเสด็จ เข้าไปใกล้ภิกษุรูปนั้น แล้วตรัสถามว่า เธออาพาธเป็นโรคอะไรภิกษุ? ภิ. ข้าพระพุทธเจ้า อาพาธเป็นโรคท้องร่วง พระพุทธเจ้าข้า. พ. เธอมีผู้พยาบาลไหมเล่า ภิกษุ? ภิ. ไม่มี พระพุทธเจ้า. พ. เพราะเหตุไร ภิกษุทั้งหลายจึงไม่พยาบาลเธอ? ภิ. เพราะข้าพระพุทธเจ้ามิได้ทำอุปการะแก่ภิกษุทั้งหลาย ฉะนั้นภิกษุทั้งหลายจึงไม่ พยาบาลข้าพระพุทธเจ้า พระพุทธเจ้าข้า. จึงพระผู้มีพระภาครับสั่งกะท่านพระอานนท์ว่า อานนท์ เธอไปตักน้ำมา เราจักสรงน้ำ ภิกษุรูปนี้ ท่านพระอานนท์ทูลรับสนองพระพุทธบัญชาว่า เป็นดังนั้น พระพุทธเจ้าข้า ดังนี้แล้ว ตักน้ำมาถวาย พระผู้มีพระภาคทรงรดน้ำ ท่านพระอานนท์ขัดสี พระผู้มีพระภาค ทรงยกศีรษะ ท่า